18 października 2021 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa (UC101). Minął już miesiąc, ale wciąż nie wiemy nawet kiedy ten projekt zostanie skierowany do Sejmu. Na dziś projekt ustawy jest dopiero na etapie opiniowania.
Jednak zbliża się data wejścia w życie Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2017/1937 z 23/11/2019 w sprawie ochrony osób zgłaszających. Przypomnijmy sobie, że dla organizacji zatrudniających ponad 250 osób jest to 17 grudnia. Ale zegar tyka już odliczając dni do tej daty! Już teraz można z dużym prawdopodobieństwem założyć, że w tym okresie Ustawa nie zostanie uchwalona, więc będzie stosować się bezpośrednio.
Oprócz opóźnień ustawodawcy, sama data konieczna do wdrożenia jest nietrafna. Jest to koniec roku, więc organizacje są zajęte wszystkimi innymi sprawami spowodowanymi końcem roku i zbliżającymi się świętami. Mimo to jeszcze jest czas na przemyślenie budżetów na następny rok ze względu na to, że wdrożenie kanałów zgłoszeń dla sygnalistów nie da się uniknąć.
W tym momencie nie wiadomo, co będzie zawierała ostateczna redakcja ustawy. Natomiast wiemy, że w projekcie ustawy zaproponowane są istotne sankcje za utrudnianie zgłoszeń, nieustanowienie kanału wewnętrznego, za działania odwetowe wobec sygnalisty, za ujawnienie jego tożsamości, za zgłoszenie nieprawdziwych informacji. Za te przekroczenia ponoć będzie wymierzana kara grzywny, ograniczenie wolności lub nawet pozbawienie wolności do 3 lat.
Jako specjaliści od GRC, koncepcji integracyjnej ładu korporacyjnego (G-governance), zarządzania ryzykiem (R-risk), zgodności (C-compliance), uważamy, że posiadanie zaawansowanych kanałów zgłoszeń zintegrowanych z polityką uczciwości, opartych na etyce, kulturze otwartości i przejrzystości jest konieczne dla nowoczesnej organizacji bez względu na to, czy wymaga tego prawo.
Więcej o tym temacie piszemy w innych artykułach w tym blogu. Gdyby Państwo rozpatrywali wdrożenie systemu zgłaszania nieprawidłowości w swojej organizacji, prosimy o kontakt z nami.