Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2017/1937 z 23/11/2019 w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii zacznie obowiązywać już od 17 grudnia 2021 r. dla podmiotów zatrudniających od 250 pracowników. Podmioty zatrudniające od 50 do 249 pracowników mają jeszcze czas: dla nich termin został wydłużony do 17 grudnia 2023.
Dyrektywa stosuje się do tak zwanych sygnalistów, określonych w dokumencie jako osoby dokonujące zgłoszenia. Sygnalista zgłasza informację o naruszeniach przez zewnętrzny kanał dokonywania zgłoszeń i pracodawca zobowiązany jest zapewnić taki kanał zgłaszającym.
Dyrektywa pozostawia prawa wyboru rodzaju kanału pracodawcy:
| (53) Z zastrzeżeniem zapewnienia poufności tożsamości osoby dokonującej zgłoszenia każdy podmiot prawny w sektorze prywatnym i publicznym sam określa, jakiego rodzaju kanały dokonywania zgłoszeń ustanowi. W szczególności kanały dokonywania zgłoszeń powinny umożliwiać osobom dokonywanie zgłoszeń na piśmie oraz przekazywanie zgłoszeń drogą pocztową, za pośrednictwem fizycznych skrzynek na skargi lub na platformie online, intra- lub internetowej, bądź dokonywanie zgłoszeń ustnie, za pośrednictwem gorącej linii lub innego systemu komunikacji głosowej. Na wniosek osoby dokonującej zgłoszenia kanały takie powinny również umożliwiać dokonywanie zgłoszeń za pośrednictwem bezpośrednich spotkań, w rozsądnym terminie. |
Jak wynika z informacji z portalu Forsal.pl w odniesieniu do badań dokonanych przez niezależny polski instytut badawczy ARC Rynek i Opinia
| „Tylko co trzecia firma z sektora prywatnego zatrudniająca co najmniej 50 osób słyszała o nowej dyrektywie. 69 proc. spółek nie posiada wystarczającej wiedzy na temat jej podstawowych założeń, a jedynie 21 proc. jest w stanie wskazać prawidłowy termin wdrożenia”. |
I to jest niepokojące, przecież wdrażanie takich kanałów i odpowiednich procedur to inwestycja! Niestety niewiele wiadomo o tym, jak będzie wyglądała implementacja Dyrektywy w Polsce. Przynajmniej na dzień pisania tego materiału ze strony Władz nie było, ani projektu odpowiedniej Ustawy, ani innych informacji dla usunięcia wszystkich niepewności.
Czy ta cała niepewność oznacza, że firmy mogą przyjąć postawę wyczekiwania?
Naszym zdaniem, oczywiście, że Nie! Najpierw, w ostatnich dniach przed upłynięciem terminu na pewno nie zostanie innego sposobu wdrażania, jak pierwszy prostszy, dopełniony procedurami ze wzorów wygooglowanych w Internecie. Warto wdrażać nie tylko kanał zgłoszeniowy, ale też całą politykę etyki i zgodności (compliance). Następnie zawsze lepiej jest dowiedzieć się o naruszeniach w firmie ze źródeł wewnętrznych, niż z portali społecznościowych, prasy czy nawet od organów ścigania.
W następnych artykułach spojrzymy bardziej szczegółowo na kwestie przewag rozszerzenia zakresu polityki zgodności, argumentów na korzyść kanałów zgłoszeń online oraz wiele innych.
Image by photosforyou from Pixabay